Ból podczas menstruacji, określany również jako dysmenorrhoea, jest powszechnym problemem zdrowia, z którym mierzy się duża liczba kobiet. Wydaje się, że jest on szczególnie częsty u młodych dziewcząt, które rozpoczęły swój cykl miesiączkowy. W wielu takich sytuacjach ból maleje lub całkowicie ustępuje po pewnym czasie lub po porodzie, kiedy to organizm przechodzi przez zmiany hormonalne i zmniejsza wrażliwość receptorów bólowych na stymulacje. Takie nawracające dolegliwości mogą znacznie uprzykrzyć życie, ograniczając komfort codziennych czynności. Zgodnie z medyczną definicją, bolesne miesiączki są uznawane za stan chorobowy, w którym krwawienie menstruacyjne towarzyszy powtarzalny ból.
W literaturze naukowej można odnaleźć dwa typy bólu menstruacyjnego, które wyróżniają się ze względu na różne przyczyny ich występowania: pierwotny i wtórny.
Pierwotna dysmenorrhoea to rodzaj bólu występujący najczęściej – stanowi aż 90% przypadków i dotyka głównie młode dziewczyny, które dopiero zaczęły doświadczać miesiączek. W przeciwieństwie do wtórnej formy tego stanu, nie jest ona powiązana z patologiami narządu rodnego. Ból w tym kontekście jest naturalnym skutkiem procesów zachodzących w ciele podczas menstruacji i zazwyczaj ulega złagodzeniu wraz z dojrzewaniem organizmu.
Ten spadek intensywności bólu jest efektem stabilizacji poziomu hormonów oraz zmniejszenia wrażliwości na prostaglandyny – substancje chemiczne odpowiedzialne za generowanie odczucia bólu, które są produkowane przez złuszczający się endometrium. Jeżeli są one wytwarzane w nadmiarze, mogą silniej stymulować czułe na ból receptory, które u młodszych osób są zwykle bardziej wrażliwe. Dodatkowo, kurczące się naczynia krwionośne endometrium i mięśnie macicy również mają wpływ na odczucie dyskomfortu.
W przypadku wtórnego bólu menstruacyjnego, przyczyna leży w nieprawidłowościach miednicy mniejszej. Ta forma dysmenorrhoea zwykle pojawia się po wielu latach bezbolesnego cyklu miesiączkowego i dotyka głównie kobiety w średnim wieku. Ze względu na swoje podłoże, wymaga ona szczegółowej diagnostyki. Wśród potencjalnych przyczyn występowania tego stanu można wymienić między innymi: mięśniaki macicy, zwężenie szyjki macicy, polipy macicy, endometriozę, torbiele jajników, wady rozwojowe oraz zapalenie narządów miednicy mniejszej i różne infekcje.