Pojęcie „depresja sezonowa” jest często używane w mediach, ale wielu ludzi nie do końca rozumie jego znaczenie i potencjalną powagę. Niektórzy błędnie uważają, że to stan, który minie sam z siebie. Czy depresja sezonowa jest taka sama jak choroba afektywna sezonowa? Jak wygląda terapia tej choroby? Czy zawsze pojawia się ona w okresie jesienno-zimowym?
Depresja sezonowa, również nazywana sezonowym zaburzeniem afektywnym (SAD), to schorzenie charakteryzujące się regularnymi epizodami depresyjnymi występującymi w określonych porach roku. W Polsce najczęściej diagnozuje się je jesienią i zimą, gdy dni są krótsze, a nasze ciała odczuwają brak słońca.
Statystyki pokazują, że depresja sezonowa występuje cztery razy częściej u kobiet niż u mężczyzn. Ogólnie rzecz biorąc, dotyka kilka procent populacji – szacunki wskazują na 2-4%. Mimo że objawy zwykle znikają spontanicznie wraz ze zmianą pory roku i zazwyczaj trwają około dziewięćdziesięciu dni, nie można tego schorzenia lekceważyć. Jest to poważna choroba, która może prowadzić do dalszych epizodów depresji, jeżeli nie zostanie odpowiednio leczona.
Przyczyną depresji sezonowej jest zwykle niedobór światła słonecznego. Ta teoria jest poparta faktem, że procesy neurologiczne podłoża tej choroby są podobne do tych, które występują w innych typach depresji. Ważnym czynnikiem jest również produkcja serotoniny, neuroprzekaźnika, którego produkcję w naszym ciele wspomaga witamina D – substancja syntetyzowana pod wpływem promieniowania słonecznego. Zmniejszenie ilości światła słonecznego może zatem prowadzić do niedoboru serotoniny, a co za tym idzie – do nasilenia objawów depresji w okresie jesienno-zimowym.
Warto zaznaczyć, że choć depresja sezonowa jest najbardziej rozpoznawalna jako 'depresja jesienna’, może ona występować także na innych kontynentach w różnych porach roku.
Typowe objawy depresji sezonowej są zbliżone do objawów klasycznego epizodu depresyjnego, chociaż mogą być nieco mniej intensywne. Do najbardziej charakterystycznych należą: obniżenie nastroju, utrata zdolności do odczuwania przyjemności, niska samoocena, brak motywacji, zanik zainteresowań, poczucie beznadziejności i dominujący smutek. Niedobór światła słonecznego może również wpływać na apetyt (np. prowadzić do nadmiernego jedzenia), sen, popęd seksualny, poziom energii i wywoływać nadmierne uczucie senności.