W Polsce, jagody cieszą się ogromną popularnością, szczególnie podczas późnego lata, kiedy to tworzą kuszące smakołyki w naszych lasach. Są one nie tylko smaczne i uniwersalne – świetnie nadają się do większości deserów, ale przede wszystkim są bogate w wartościowe składniki odżywcze. Wielu z nas jednak nie zdaje sobie sprawy z istnienia mniej znanych, ale równie zdrowych odmian tych owoców, takich jak jagody goji czy jagoda kamczacka.
Dawniej nazywane czerniną, jagody to mięsiste owoce bez endokarpu, które od wieków są wykorzystywane w medycynie naturalnej. Są źródłem antyoksydantów (garbników), błonnika, witamin (K, C, B1) oraz minerałów, które mają korzystny wpływ na funkcjonowanie organizmu. Do ich głównych działań należą: działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, antyoksydacyjne oraz wzmacniające układ pokarmowy. Szeroko stosowane są w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym i kosmetycznym. Znane są również ze swojej zdolności do poprawy wzroku i pamięci, dlatego szczególnie zalecane są dla osób starszych oraz tych, które pracują umysłowo.
Wśród różnorodności jagód, na szczególną uwagę zasługują azjatyckie jagody goji (Lycium barbarum L.), produkowane przez kolcowój pospolity i kolcowój szkarłatny. Są one podobne do wilczych jagód i nie powinny być spożywane bezpośrednio po zbiorach. Ich dziko rosnące krzewy można spotkać w Chinach, głównie w dolinach tybetańskich, a także w Himalajach. Obecnie uprawiane są również w krajach o klimacie subtropikalnym i ciepłym.
Zalety spożywania jagód goji były znane już tysiące lat temu w starożytnych Chinach, gdzie były wykorzystywane do produkcji leczniczych mikstur. W skład ich owoców wchodzą między innymi: nienasycone kwasy tłuszczowe, witaminy (C, E, B1, B2, B6), minerały (żelazo, fosfor, wapń, miedź, cynk, selen), ryboflawiny, kumaryny, karotenoidy, luteina oraz liczne flawonoidy. Spożycie jagód goji jest zalecane osobom dbającym o figurę, wzrok i pamięć. Wiele korzyści przynosi również regularne spożywanie tych owoców dla zdrowia stawów oraz układu sercowo-naczyniowego. Przetworzone jagody goji, takie jak dżem, sok, herbata czy suszone owoce, są wyjątkowo smacznym i zdrowym dodatkiem do diety. Istnieją jednak pewne przeciwwskazania do ich spożycia, szczególnie dla kobiet ciężarnych, karmiących piersią oraz osób zażywających leki przeciwzakrzepowe.
Jagoda kamczacka to kolejna odmiana jagód o wielu prozdrowotnych właściwościach. Pochodzi z Japonii i niektórych obszarów Rosji. Jej owoce zawierają cztery grupy związków fenolowych: flawonoidy, stilbeny, fenolokwasy i lignany, a także antocyjany i witaminę C. Wszystkie te substancje mają silne działanie antyoksydacyjne, dlatego jagoda kamczacka jest często zalecana dla poprawy odporności oraz jako środek przeciw starzeniu się skóry.
Przetwory na bazie jagody kamczackiej, takie jak soki, dżemy czy suszone owoce, są doskonałą częścią jesienno-zimowej diety. Są one znane ze swoich właściwości antywirusowych i przeciwbakteryjnych, a w przemyśle farmaceutycznym są wykorzystywane do produkcji leków stosowanych w leczeniu anginy, chorób dziąseł czy nieżytu nosa. W przeciwieństwie do jagód goji, jagoda kamczacka może być spożywana w formie surowej. Jednak jej przetwory zawierają znacznie większe stężenia pożądanych substancji.
Choć mogłoby się wydawać, że najzdrowsze są owoce świeże, zerwane prosto z krzewu, w przypadku jagód nie zawsze jest to prawda. Niektóre odmiany jagód są bezpieczne i zdrowsze do spożycia po przetworzeniu. Dlatego ważne jest, aby dobrze znać właściwości i metody przygotowania różnych odmian tych niezwykle wartościowych owoców.