Zarówno nadmierna, jak i zbyt mała ilość krwi wydalonej podczas menstruacji, mogą być symptomem różnych schorzeń. Plamienia zamiast regularnego okresu są często spotykane u kobiet przepracowanych lub stosujących drastyczne diety. U dojrzałych kobiet, skąpy okres często sygnalizuje zbliżające się klimakterium. Niepokojące są także przypadki rzadkiego i skąpego krwawienia, które prowadzi do wtórnego zaniku miesiączki. Pomimo, że brak okresu jest najczęściej kojarzony z ciążą, może mieć wiele innych przyczyn. Każde nieprawidłowości w cyklu miesiączkowym powinny być skonsultowane z ginekologiem.
Czym właściwie jest skąpa miesiączka? Cykl menstruacyjny kobiety, trwający średnio 28 dni, jest nieodłącznym elementem prawidłowego funkcjonowania jej układu rozrodczego. Miesiączka (menstruacja) to okres pierwszych 3–5 dni tego cyklu, podczas którego następuje eliminacja złuszczonej błony śluzowej jamy macicznej. Podczas fizjologicznego krwawienia miesiączkowego kobieta traci od 50 do 150 ml krwi. Początek cykli miesiączkowych następuje zwykle w wieku 13–15 lat. W ciągu pierwszych 2–3 lat po wystąpieniu menarche (pierwszej miesiączki), cykl może być nieregularny, okresy mogą być zbyt obfite lub zbyt skąpe. Po tych kilku latach następuje stabilizacja hormonalna cyklu.
Gdy podczas menstruacji ilość wydalonej krwi jest mniejsza niż 50 ml, lub jej obecność jest zauważalna jedynie na plamach, mówimy o skąpym okresie (hypomenorrhea). Taki okres zazwyczaj trwa krócej, od 1 do 2 dni.
Skąpa miesiączka – dlaczego zamiast okresu pojawiają się plamienia? Istnieje wiele możliwych przyczyn nieprawidłowości w krwawieniu miesięcznym – począwszy od spraw hormonalnych, a skończywszy na strukturze i funkcjonowaniu układu rozrodczego, ciąży czy menopauzie. Wszystkie te sytuacje powinny budzić niepokój i skłonić do wizyty u ginekologa. Najczęściej spotykane przyczyny skąpej miesiączki to:
- Zaburzenia hormonalne związane z niewydolnością jajników, niedoborem estrogenów, podwyższonym poziomem prolaktyny (hiperprolaktynemią), cyklami bezowulacyjnymi, zespołem policystycznych jajników;
- Niedobór masy ciała u kobiet stosujących ekstremalne diety lub cierpiących na anoreksję;
- Długotrwałe, intensywne treningi fizyczne;
- Stosowanie antykoncepcji hormonalnej;
- Chroniczny stres, nerwice;
Do plamienia zamiast regularnej miesiączki może dochodzić również na skutek organicznych zmian prowadzących do ścieńczenia błony śluzowej macicy. Może to mieć miejsce na przykład po przewlekłym zapaleniu błony śluzowej macicy, nadmiernym łyżeczkowaniu jamy macicy po poronieniu czy porodzie. W wyniku tego dochodzi do uszkodzenia podstawowych warstw błony i powstania bliznowatych zrostów (zespół Ashermana).