Czarnuszka, niewielka roślina znana od starożytności, zyskuje na nowo na uznaniu jako zdrowa, pachnąca przyprawa i wartościowy komponent naturalnych kosmetyków. Olejek z czarnuszki, zwłaszcza gdy jest tłoczony na zimno, zdobywa coraz większą popularność.
Kiedy mówimy o czarnuszce (Nigella L.), mamy na myśli ponad 20 różnych gatunków rosnących dziko, które są uprawiane głównie jako przyprawy czy rośliny ozdobne. W Polsce występuje naturalnie jedynie czarnuszka polna, która od dawna jest wykorzystywana w medycynie naturalnej i ludowej. Ziarna czarnuszki polnej były nazywane „pieprzem ubogich” w czasach staropolskich, ze względu na ich delikatnie pikantny smak. Czarnuszka siewna (Nigella sativa), natomiast była określana jako „czarny kminek”. Według relacji historycznych, ziarna czarnuszki zostały odnalezione w grobie faraona Tutanchamona, stąd też pochodzi jej kolejna nazwa: „złoto faraonów”.
Ziarna czarnuszki, które były znane ze swoich właściwości zdrowotnych już w średniowieczu, obecnie znowu zdobywają na popularności – zarówno w kuchni jak i w kosmetologii. Są one dodawane do pieczywa, sałatek czy serów, nadając im lekko gorzkiego posmaku. Olej z czarnuszki cieszy się jeszcze większym uznaniem.
Ziarna czarnuszki są bogate w witaminę E, witaminy z grupy B, cynk, potas, żelazo, miedź, wapń oraz sole mineralne. Zawierają dużą ilość alkaloidów oraz zdrowych kwasów tłuszczowych – takich jak kwas linolowy, oleinowy, palmitynowy i mirystynowy. Dodatkowo, zawartość biotyny i beta-karotenu w ziarnach czarnuszki jest wysoka. Roślina zawiera też wartościowe olejki eteryczne: nigellon i tymochinon o silnym działaniu przeciwutleniającym.
Składniki zawarte w ziarnach czarnuszki mają właściwości przeciwzapalne, przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i antyoksydacyjne (hamują proces utleniania). W kontekście dermatologii – mogą one poprawić stan skóry. Nalewki z nasion czarnuszki stosuje się przy leczeniu problemów dermatologicznych związanych ze skórą łojotokową, atopową, suchą i łuszczycą. Badane są także potencjalne, korzystne dla zdrowia właściwości alkoholowych ekstraktów z tych nasion.
Olej uzyskiwany przez tłoczenie na zimno ziaren czarnuszki jest skutecznie wykorzystywany w aromaterapii, przemyśle perfumeryjnym oraz jako składnik kosmetyków. Olejek z czarnuszki jest rekomendowany do oczyszczania twarzy i olejowania włosów. Jest także idealny jako środek na rozluźnienie mięśni podczas masażu.